Αχυρόκηπος: Υπερυψωμένα παρτέρια

Υπερυψωμένα παρτέρια

on Τρίτη 23 Απριλίου 2013

Το δασικό χώμα


Αν παρατηρήσει κανείς το έδαφος σε ένα δάσος, θα δει καταρχάς πως επιφανειακά καλύπτεται από ένα πυκνό στρώμα φύλλων. Κάτω από τα φύλλα ακολουθεί μια στρώση οργανικής ύλης υπό αποδόμηση, με κλαράκια και κομμάτια φύλλων να ξεχωρίζουν ακόμα καθαρά. Εδώ συναντώνται και τα περισσότερα έντομα που ζουν στο έδαφος. Τέλος, κάτω από την στρώση αυτήν, ξεκινάει το αφράτο, μαύρο, μυρωδάτο δασικό χώμα. Το χώμα αυτό, είναι πολύ πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, μικροοργανισμούς και χούμο. 

Χούμος καλείται η οργανική ύλη που έχει φτάσει τέτοιον βαθμό σταθερότητας, που δε γίνεται να διασπαστεί περαιτέρω. Ο χούμος επιρρεάζει σημαντικά τη δομή του εδάφους και συμβάλλει στη συγκράτηση των θρεπτικών συστατικών και της υγρασίας. 

Η παραπάνω δομή επιτυγχάνεται χωρίς κανένα όργωμα, και αυτήν ακριβώς προσπαθεί να μιμηθεί η περμακουλτούρα με τα υπερυψωμένα παρτέρια, στοχεύοντας μακροπρόθεσμα στην χουμοποίηση του καλλιεργούμενου χώματος και την δημιουργία υγιών, παραγωγικών οικοσυστημάτων, με χαμηλές απαιτήσεις συντήρησης.

Υπερυψωμένα παρτέρια


Ξεκινώντας να δημιουργήσει κανείς υπερυψωμένα παρτέρια, πρέπει καταρχάς να ορίσει ποιό θα είναι το πλάτος και μήκος τους. 
Το πλάτος δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 1.5 μέτρο, ώστε να είναι εύκολη η πρόσβαση στο κέντρο του παρτεριού και από τις δυο μεριές, χωρίς να είναι απαραίτητο να πατήσουμε σε αυτό. 
Αν δε το μήκος είναι πολύ μεγάλο, καλό είναι να υπολογιστεί και η δημιουργία εγκάρσιων διαδρόμων ανά εύλογα διαστήματα.

Το επόμενο βήμα είναι να δημιουργηθούν αυλάκια δεξιά και αριστερά από το παρτέρι, με ταυτόχρονη εναπόθεση της περίσσειας χώματος στο κέντρο του, ώστε να σχηματιστούν χωμάτινα "σαμάρια".  
Στο σημείο αυτό υπάρχουν διάφορες εναλλακτικές:

  • Η εναπόθεση χώματος χωρίς καμία επιπλέον επέμβαση στο έδαφος.
  • Η κάλυψη του εδάφους με βρεγμένα χαρτόνια ή εφημερίδες πριν την εναπόθεση χώματος, για τον περιορισμό ανάπτυξης των ζιζανίων και την προσέλκυση γεωσκώληκων.
  • Το καθάρισμα/ξύσιμο του εδάφους από ζιζάνια και χορτάρια, με μια τσάπα (και η κάλυψη με χαρτόνια ή εφημερίδες αν κανείς το επιθυμεί), πριν την εναπόθεση χώματος.
  • Το ρηχό φρεζάρισμα (και η κάλυψη με χαρτόνια ή εφημερίδες αν κανείς το επιθυμεί), αν πρόκειται για πολυ σκληρό και πετρώδες έδαφος.

Στη φάση της εναπόθεσης χώματος, και αναλόγως της σύστασής του, ενσωματώνονται σε αυτό  διάφορα συστατικά, όπως:

  • Ζωική κοπριά ή φυτικό κομπόστ (ώριμο ή μισοχωνεμένο) για τον εμπλουτισμό του. 
  • Καλύτερης ποιότητας χώμα, για την βελτίωση της δομής και τον εμπλουτισμό του. 
  • Άχυρο, ξερά (μη σποριασμένα) χορτάρια, χοντρό πριονίδι (από καθαρό, άφαβο ξύλο) ή τύρφη για την βελτίωση της αποστράγγισης του νερού και της κυκλοφορίας του αέρα. Για τον ίδιο σκοπό μπορούν να προστεθούν και ποταμίσια άμμος, περλίτης ή ελαφρόπετρα, αλλά δε συνηθίζεται η χρήση ανόργανων υλικών στην περμακουλτούρα.
  • Στάχτη ξύλων, για την προσθήκη ασβέστιου και ιχνοστοιχείων στο χώμα, καθώς και την αύξηση της βακτηριακής δραστηριότητας στο χώμα. Πρέπει να χρησιμοποιείται με πολύ φειδώ, καθώς μεταβάλλει το pH του εδάφους (το κάνει αλκαλικό).
  • Κλαδιά ή κορμοί (προσοχή θέλει η επιλογή του ξύλου, καθώς πολλά περιέχουν φυσικές τοξίνες. Kαλό είναι, πριν τη χρήση οποιουδήποτε δέντρου, να κάνετε μια έρευνα στο διαδίκτυο), για την σταδιακή λίπανση και την βελτίωση της ικανότητας συγκράτησης νερού, καθώς αποσυντίθενται (τεχνική hugelkultur).
Λεπτομέρειες για την τεχνική hugelkultur μπορείτε να βρείτε εδώ.

Διάφοροι τύποι εδαφοκάλυψης
Τέλος, τα σχηματισμένα πλέον υπερυψωμένα παρτέρια, καλύπτονται με ένα παχύ στρώμα εδαφοκάλυψης. Το στρώμα αυτό μπορεί να είναι άχυρο (προσοχή, όχι σανό γιατί περιέχει πλήθος σπόρων που θα πέσουν και θα φυτρώσουν στο παρτέρι), ξερά ή χλωρά φύλλα, φλοιούς δέντρων (όπως και παραπάνω, προσοχή στην επιλογή δέντρων και φύλλων καθώς ορισμένα περιέχουν φυσικές τοξίνες), χορτάρια και φυτά που δεν έχουν σποριάσει, χοντρό πριονίδι (από καθαρό, άφαβο ξύλο), χαρτόνια ακόμα και πέτρες ή χαλίκια. Συστήνονται ωστόσο τα οργανικά υλικά γιατί προσφέρουν πολλαπλά ωφέλη.

Η εδαφοκάλυψη σχηματίζει ένα προστατευτικό κάλυμα πάνω στο χώμα, το οποίο συγκρατεί νερό δια της απορρόφησης ενώ μειώνει την εξάτμιση του από το έδαφος, βοηθά στον έλεγχο των ζιζανίων, προσφέρει θρεπτικά συστατικά και αυξάνει την περιεκτικότητα σε οργανική ουσία, παρέχει τροφή και κατοικία σε διάφορους ωφέλιμους μικροοργανισμούς, μετριάζει τις αυξομειώσεις της θερμοκρασίας του εδάφους, προστατεύει από το ψύχος και αποτρέπει την διάβρωση.

Στα παρτέρια αυτά προσέχουμε να μην πατάμε και αποφεύγουμε να συμπιέζουμε το έδαφος με οποιονδήποτε τρόπο.
Για να σπείρουμε ή να φυτέψουμε, αρκεί να παραμεριστεί η εδαφοκάλυψη.
Αν σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε σταγονοπότισμα με λάστιχα, αυτά μπορούν να μπουν είτε κάτω, είτε πάνω από την εδαφοκαλύψη.

Ίσως να ακούγεται κουραστική και χρονοβόρα η κατασκευή υπερυψωμένων παρτεριών, αλλά η δουλειά αυτή γίνεται μια φορά μονάχα, στην αρχή.
Το χώμα αυτό δεν θα ξανασκαφτεί, αλλά θα εμπλουτίζεται συνεχώς επιφανειακά με οργανική ουσιά, είτε με τη μορφή εδαφοκάλυψης, είτε της λίπανσης (κοπριά, κομπόστ).
Επιπλέον, χάρη στην εδαφοκάλυψη, θα υπάρχει σημαντικά μικρότερη ανάγκη για βοτάνισμα.

0 comments:

Δημοσίευση σχολίου